Tercümanlık önemli bir iş koludur. Dünyanın artık teknolojik aletlerin içerisine sığabilecek kadar küçülmesi, dünyayı daha global bir düzene oturttuğu için tercümanlık ve çeviri işlemleri her geçen gün daha çok önem kazanır hale gelmiştir. Bir tercüman, çeviri yapacağı dillere çok iyi hakim olursa, gelişen bu dünyada farklı diller arasında çok daha verimli çalışmalar olması muhtemeldir. Ancak bir tercümanın sadece o dili çok iyi konuşması ve yazması yetmez. Dilbilgisi kurallarına çok iyi hakim olmalı, gelişmeleri her daim takip etmeli ve belki de çeviride en önemli hususlardan biri olan çeviride lokalizasyon işlemlerini başarı ile yerine getirebilmelidir.
Peki, Çeviride Lokalizasyon İşlemi Nedir?
Çeviride lokalizasyon İşlemi, çevirisi yapılan dili başka bir dile aktarırken içinde yaşadığı toplum normlarına uygun, toplumsal değerlerine uyumlu şekilde çevirinin organize edilmesidir. Yani, bir çeviri yapılacaksa, çevirinin yapılacağı dilin kullanıldığı ülke ya da bölgenin yapısına göre yerelleştirme yapılmasıdır. Zaten bir dili yaşanabilir kılan, o toplumun değerleri ve aksiyonlarına göre şekil alan dilin canlılığıdır.
Örneğin İngilizce’yi çok iyi konuşuyor olun. İngilizce konuşulan bir ülkeye gittiğinizde yine de oradaki konuşmalara kendinizi yabancı hissedebilirsiniz. Bunun sebebi sosyal dile hakim olmamanızdır. Bir film izlediğinizde, İngilizce’den Türkçe’ye çeviri yapıldığında, kendi kültürümüzdeki kelimeler ile çeviri yapıldığını görünce kendimizi filmin ya da dizinin daha çok içinde buluruz ve daha çok severiz. Bunun en önemli sebebi çeviride lokalizasyon işleminin yapılmasıdır.
Yine başka bir örnek verilecek olursa, Türk kültüründe masayı donatmak gibi terimler vardır. Ama aslında başka ülkelerde bu kelimeye karşılık gelecek tam bir kelime bulunamaz. Yabancı bir filmde masayı donatma minvalinde bir konuşma geçerken, kelime anlamında tam olarak bu söylenmese de, çeviride masayı donatma üzerinde bir yapı kurulduğunda Türk kültürüne bir gönderme yapılmış olur ve izleyenler daha büyük keyif alır.
Lokalizasyon İşlemine Hangi Alanlarda Daha Çok İhtiyaç Duyulur?
Çeviride lokalizasyon işlemi yapmak her alan için çok gerekli değildir. Ancak sosyal dilin hakim olduğu alanlarda çok büyük önem taşır. Yerelleştirme yapmak, doğru sonuca gidebilmek için böyle alanlarda neredeyse elzem bile denebilir.
Lokalizasyonun Yapıldığı En Önemli Sektörler
Dizi ve Film Sektöründe Alt Yazı ve Seslendirmeler
Bir yabancı dizi ya da film mevcut dilinden başka bir dil konuşulan bir ülkede gösterime girecekse, öncelikli olarak alt yazı çalışmalarının en doğru şekilde yapılması gerekir. Çünkü o ülkedeki izleyenler filmi takip ederken zorlanmamalı, dahası yazılanları en iyi şekilde anlamalıdır. Bu nedenle, dizi ve film sektöründe alt yazı çalışmaları yapılırken mutlaka ama mutlaka yerelleştirme uygulanmalıdır. Bir dizi ya da filmde, yayınlandığı ülkenin kültürüne göre espriler varsa, deyimler kullanılıyorsa ve diğer kültürlerde bu aynı etkiyi yaratamayacak ve anlaşılamayacaksa, işte böyle durumda lokalizasyon yapılması anlaşılabilir olması açısından çok önemlidir.
Yazılım Sektörü
Dünya artık teknoloji çağını yaşıyor. Bu nedenle de hayatımızın her alanında kullanılabilecek pek çok yazılım mevcut. Bu yazılımlar hayatımızın merkezinde yerini alırken çeviride lokalizasyon işlemi yapılmadığında kendine karşılık bulamaz. Eğer ki bir yazılım üretildiği yerde değil de başka bir ülkede de kullanılsın isteniyorsa, o ülkeye göre dil çevirilerinde uyarlamalar yapılmalıdır. Aksi takdirde kullanıcılar bu yazılımı tercih etmeyebilirler. Bir yazılım ne kadar anlaşılmaz olursa, zihnen çöpe atılması o kadar kolay olacaktır. Lokalizasyon işlemi yapılırken genellikle toplum normları göz önüne alınsa da, yazılım süreçleri gibi teknik alanlarda mesleki etkiler de göz önünde bulundurulup ona uygun şekilde çeviri yapılmalıdır.
Pazarlama Sektörü
İster dijital dünyada e-ticaret gibi alanlarda olsun, ister kurumsal web siteleri olsun, ister sosyal medya olsun, ister klasik pazarlama olsun. Hemen her pazarlama sektöründe lokalizasyon çok önemlidir. Çünkü pazarlamanın amacı bir ürün ya da hizmeti birilerine satabilecek alt yapı oluşturmaktır. Ancak farklı bir dilde pazarlama yapılmak istenirken, çevrilen dildeki normlar dikkate alınmadan tercüme yapılırsa, böyle bir durumda pazarlama amacına ulaşamaz. Çünkü ürün ya da hizmeti alacak kişiler aslında çeviride kendini bulamaz ve satın alacakları şey her ne ise ona yabancı kalırlar. Bu nedenle, pazarlama sektöründe çeviride lokalizasyon yapmak çok önemlidir.