En lezzetli geleneksel tatlılarımızdan biri olan baklava’nın asıl hikâyesini biliyor musunuz? Cevizli, havuç dilimli, fıstıklı baklava çeşitleri gibi birbirinden lezzetli baklavaların çıkış yeri neresidir, baklavanın buluş hikâyesi nereye dayanıyor?
Nesilden Nesile Aktarılan Kültürel Bir Lezzet: Baklava
Baklava’nın Türk kültürüne ait bir tatlı olduğunu, eski Türk kaynaklarından anlamak mümkün. Yapım tekniği bakımından bu tatlı, Eski Türkçede oklağa”, “oklağu gibi kelimeler ile ifade edilen yufkalı tatlılara benzediği ortaya çıkarıldı. Baklava’nın; Orta Asya, Anadolu ve Ortadoğu coğrafyalarında öne çıktığını söylemek de mümkündür.
Yine baklava, 15.yüzyıldan itibaren pek çok Osmanlı şairinin şiirlerine de konu olmuştur. Kaygusuz Abdal’ın şiirlerinde “karnıyarık” adıyla, Mevlana Celaleddin Rumi’nin Divân-ı Kebir adlı eserinde ise“samsa baklavası” olarak ifade edilmiştir.
Ayrıca baklava, Osmanlı döneminde özellikle Ramazan aylarında yeniçerilere “Baklava Alayı” olarak dağıtılmasıyla da tarihi bir geleneksel lezzet hâline gelmiştir. Saray mutfağındaki ustalar tarafından geliştirilen tarifler, zamanla halk mutfağında da kendini göstermiştir. Kökeni nereye uzanmış olursa olsun; bu geleneksel lezzet, bugün Gaziantep yöresine ait olarak Avrupa Birliği tarafından coğrafi işaret olarak tescillenmiştir.
Baklava Malzemeleri Nereden Geliyor?
İncecik yufkası ve zengin iç harcı ile bildiğimiz baklava, hamur katlarının birleştirilmesiyle bugüne ulaştı. Daha sonra yufka ile yapılan diğer tatlılardan ayrılan ceviz, fıstık, kaymak gibi malzemeler ile oldukça zenginleştirilen bir tatlı oldu. Yöreden yöreye değişen baklava içeriği, ilk dönemlerde yufka ekmeği formunda tüketiliyordu. Daha sonra kaymak baklavası, pirinç baklavası adıyla farklı biçimlerde hazırlanmıştır.
Osmanlı saray mutfağının da önemli tatlılarından biri olan baklava, saray ustaları tarafından özel şekilde padişahlara ikram edilirdi. İlk dönemlerinde seçkin tabakaya ve saraya ait olan bu tatlı, tüm yörelere yayılan lezzetiyle bugün evlerde en çok yapılan tatlılar arasındadır.
Saraylardan Evlere, Gaziantep’ten Tüm Türkiye’ye: Baklava
bugün sadece saraylarda değil, Türkiye’nin dört bir yanındaki evlerde yapılan baklava, farklı biçimlerle sofralarımıza geliyor. Gaziantep mutfağının eşsiz tatlısı olarak coğrafi işaretle tescillenen bu geleneksel lezzet, geçmişten gelen mirasıyla kültürel kimliğimizin de önemli bir parçası olmaya devam ediyor.
Tarihi kökleri Orta Asya’dan Anadolu’ya, Osmanlı mutfağından günümüze uzanan baklava, her şehirde ustaların elinde farklı yorumlarla da hayat buluyor. Gaziantep’te bol fıstıklı ve yoğun şerbetli hâliyle bilinen bu tatlı, Karadeniz’de ve evlerde cevizli şekilde yapılır. Trakya’da ise kaymakla zenginleştirerek hazırlanıyor. Doğu Anadolu’da incecik yufkalarla kat kat hazırlanırken, Ege’de daha hafif ve az şerbetli versiyonları sunuluyor.
Bugün Türkiye’nin hemen her ilinde ustalıkla yapılan baklava, bir tatlıdan çok daha fazlası. Aynı zamanda geçmişin izlerini taşıyan, birlik ve paylaşımın simgesi olan bir kültür mirası. Geleneksel yöntemlerle hazırlanmaya devam edilmesi, hem damaklarda eşsiz bir tat bırakıyor hem de tarihsel bir kültürel lezzeti de beraberinde getiriyor. Bayram sabahlarında misafirlere ikram edilen ilk tatlı olması da baklavanın hâlâ ne kadar özel olduğunu gösteriyor.
Geçmişin saray sofralarından bugünün mahalle fırınlarına kadar uzanan bu eşsiz yolculuk, baklavanın kültürümüzdeki yerini daha da sağlamlaştırıyor. Türkiye’nin her köşesinde ayrı bir emekle yapılan bu tatlıyı günümüzde tek bir tıkla sipariş de verebiliyorsunuz. Baklava siparişi vererek birbirinden lezzetli baklava çeşitlerinden damak tadınıza uygun olanı tercih edebilirsiniz.